RESTAURATIEPLAN 2016
Zoals bekend is de staverse jol “ de Pinas” in september 2015 op het terrein van het Centrum Varend Varend Erfgoed geplaatst onder auspiciën van de stg. R & I.
Historisch onderzoek
Uit historisch onderzoek is gebleken dat de jol is gebouwd als visserschip te Broekerhaven in 1904 of 1905. Onder het nummer BC 11 (a) en MK 20 (b) heeft het in de visserij gediend. In 1945 is er een jachtversie (c) van gemaakt.
Wij streven ernaar om in de komende tijd op basis van fotomateriaal een gefundeerde beslissing te kunnen nemen naar welke versie wij terug kunnen restaureren, a,b of c.
Op dit moment hebben wij voldoende bewijsmateriaal om de jachtversie te kunnen handhaven. Ook is de jol opgenomen in het register van de SSRP in de categorie b.
Restauratieplan
In korte lijnen is het plan om de jol op de kant (1) te restaureren zodanig dat deze te water kan worden gelaten. Daarna komt er fase waarin restauratie voornamelijk plaatsvindt op het water (2).
Incidenteel zal de jol op een helling moeten worden geplaatst om het onderwaterschip te bewerken (3).
Uitgangspunten
Bij de restauratie onder fase1. genoemd zijn; het herstellen van het achterstallig onderhoud aan het onderwaterschip waarbij de aspecten van de bouwwijze zoveel mogelijk zullen worden gevolgd, die aangebracht zijn door de scheepsbouwer Janus Kok. in 1945. Dit betreft vooral de kenmerken die de jol het uiterlijk van een jacht hebben gegeven.
Wij hebben bewust gekozen voor herstelling op het terrein van het Oostereiland zodat wij aan bezoekers de werkwijze van restauratie, aanschouwelijk kunnen maken. Het proces van slopen, het kopiëren van onderdelen, het vervaardigen van nieuwe delen daarvan gaan gepaard met ambachtelijke houtverwerkingstechnieken. Denk hierbij aan het gebruik van de lintzaag, de vandiktebank, het schaven en frezen. en het branden van de huidgangen.
Restauratie houdt in, het vervangen van spanten die aan rotting, aantasting houtworm en schimmelvorming hebben geleden. Tevens zal van de gelegenheid gebruik worden gemaakt om met name de diverse gedeelde omhooglopende spanten samen te voegen tot één geheel, waarmee de oorspronkelijke bouwwijze weer zal worden hersteld.
Na vervangen van de spanten zal de jol, die nu op de kiel staat, 180 graden gekanteld worden zodat de huidgangen onder de waterlijn kunnen worden vervangen.
Voordat het schip te water gaat zullen de naden gebreeuwd gaan worden, ook al zo’n oude techniek.
De schatting van de tijdsduur waarop deze fase is afgerond zal 1,5 jaar bedragen, afhankelijk van de inzet en tijdsbesteding van onze vrijwilligers en professioneel in te zetten werkkrachten. Voor de laatste categorie en het aan te schaffen bouwmateriaal is inmiddels subsidie aangevraagd bij enkele fondsen.
De fase 2 zal op het water worden doorgebracht en gaat vooral over het vervangen van huidgangen boven de waterlijn, de boeg, plecht en gangboorden. Afhankelijk van de keuze voor a.b of c. zal de tuigage worden aangepast. In het geval gekozen kan worden
Stichting Restauratie & Instandhouding Zeilende Visserschepen Hoorn
voor a. of b. is het noodzakelijk om een nieuw zeilwerk (mastspanten) en mastkoker aan te brengen t.b.v. van de onverstaagde mast. De nieuwe mast zal dan in een mastkoker moeten worden worden geplaatst.
Mogelijk zal een nieuwe motor (diesel) ingebouwd gaan worden die de oude generatormotor (benzine) zal gaan vervangen.
Wij hopen deze fase ook binnen 2,5 jaar af te kunnen ronden.
In fase 3 zal het schip het schip een helling bezoeken voor werk aan het onderwaterschip
en mogelijk herstel aan de schroefas, voorzover dat niet meegenomen wordt in fase 1 of 2. Dit kan gebeuren op de werf in Edam, bij Stofberg of Zuiderzeemuseum of in Andijk.
opgetekend door Johan Nieuwdorp. Scharwoude 24 mei 2016.